فن فشار مثبت یا فن دمنده، به فن هایی گفته می شود که با ایجاد فشار هوای مثبت یا تزریق هوا به داخل محیط باعث تهویه هوا و خروج هوای آلوده از ساختمان می شود. فن فشار مثبت در آپارتمان ها، بیمارستان ها و فروشگاه ها بسیار کاربرد دارد.
جریان هوای فن فشار مثبت براساس متر مکعب در ثانیه اندازه گیری می شود. طراحی سیستم تهویه براساس نوع کاربرد فن متفاوت می باشد. معمولا کانال های جریان هوا در فن های فشار مثبت در سقف یا بالاترین قسمت دیوار نصب می شوند .
در هنگام خرید فن برای ساختمان به نوع آن دقت کنید.
فن فشار مثبت آتش‌نشانی (Positive Pressure Ventilation – PPV) یکی از تجهیزات حیاتی در عملیات اطفاء حریق است که به منظور کنترل دود، تهویه هوا و ایجاد شرایط ایمن برای آتش‌نشانان و ساکنین ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عملکرد فن فشار مثبت
این فن‌ها با ایجاد جریان هوای پرفشار در داخل ساختمان، دود و گازهای سمی را به بیرون هدایت کرده و مسیرهای فرار را پاکسازی می‌کنند. یعنی این اختلاف فشار هوا است که آن را به جریان می اندازد. به این ترتیب که با دمیدن هوای تازه به داخل، فشار داخلی افزایش یافته و دود از طریق خروجی‌های مشخص شده به بیرون رانده می‌شود.
کاربردهای فن فشار مثبت:
کنترل دود: هدایت دود به بیرون از ساختمان و پاکسازی مسیرهای فرار.
تهویه هوا: تامین هوای تازه برای آتش‌نشانان و ساکنین ساختمان.
کاهش دمای محیط: خروج هوای گرم و کاهش دمای محیط برای بهبود شرایط عملیاتی.
کاهش خسارت: جلوگیری از گسترش دود و آسیب به اموال داخل ساختمان. انتشار دود می تواند باعث انتقال حرارتی و کثیف شدن تجهیزات موجود در ساختمان شود. همچنین خروج افراد حاضر در ساختمان با تجمع دود به سختی انجام می پذیرد.
مزایای استفاده از فن فشار مثبت
افزایش سرعت و کارایی عملیات اطفاء حریق.
بهبود دید و کاهش خطرات برای آتش‌نشانان.
افزایش احتمال نجات افراد گرفتار در آتش‌سوزی.
کاهش خسارات ناشی از دود و حرارت.
انواع فن فشار مثبت
فن فشار مثبت آتش نشانی عموماً به دو دسته تقسیم می شود:
فن فشار مثبت برقی: این فن ها توسط موتورهای الکتریکی کار می کنند و برای استفاده در محیط های داخلی مناسب هستند.
فن فشار مثبت بنزینی: سوخت موتور این نوع فن ها بنزین است که بهتر است در صورت عدم دسترسی به برق شهری از آن ها استفاده شود.
نکات مهم در نصب فن فشار مثبت
محل قرارگیری فن باید به گونه‌ای باشد که جریان هوا به درستی هدایت شود.
خروجی‌های دود باید به طور مناسب انتخاب و باز شوند.
سرعت و حجم هوای خروجی فن باید متناسب با شرایط آتش‌سوزی تنظیم شود.
فن فشار مثبت با دور کردن دود و حرارت از مسیر های رفت و آمد مانند راه پله ها می تواند به انجام موفقیت عملیات امداد و نجات و تخلیه ساکنین کمک شایانی بنماید.
از این رو طراحی درست و اصولی می تواند به نجات جان افراد و کاهش خسارات آتش سوزی بینجامد.
تاثیر فن های فشار مثبت در عملیات اطفا حریق
فن‌های فشار مثبت نقش حیاتی در عملیات اطفاء حریق ایفا می‌کنند و تأثیرات متعددی بر روند این عملیات دارند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین تأثیرات آن‌ها اشاره می‌کنیم:
1. کنترل دود و تهویه:
فن‌های فشار مثبت با ایجاد جریان هوای قوی، دود و گازهای سمی حاصل از آتش‌سوزی را به بیرون هدایت می‌کنند. این امر باعث بهبود دید آتش‌نشانان و کاهش خطرات ناشی از استنشاق دود می‌شود.
همچنین، این فن‌ها با تأمین هوای تازه، شرایط را برای ورود و عملیات آتش‌نشانان در داخل ساختمان بهبود می‌بخشند.
2. افزایش ایمنی:
با کاهش دود و گازهای سمی، فن‌های فشار مثبت ایمنی آتش‌نشانان و افراد حاضر در محل حادثه را افزایش می‌دهند.
این فن‌ها با ایجاد مسیرهای فرار پاکسازی شده، امکان خروج ایمن افراد را فراهم می‌کنند.
3. کاهش خسارات:
با کنترل دود و حرارت، فن‌های فشار مثبت از گسترش آتش‌سوزی و آسیب به اموال جلوگیری می‌کنند.
4. بهبود کارایی عملیات:
فن‌های فشار مثبت با ایجاد شرایط بهتر برای عملیات، سرعت و کارایی اطفاء حریق را افزایش می‌دهند.
این امر باعث کاهش زمان مورد نیاز برای خاموش کردن آتش و در نتیجه کاهش خسارات می‌شود.
5. کاربرد در ساختمان‌های بلند و فضاهای بسته:
در ساختمان‌های بلند و فضاهای بسته، جریان هوا و خروج دود به طور طبیعی با مشکل مواجه می‌شود. فن‌های فشار مثبت با ایجاد جریان هوای قوی، این مشکل را برطرف می‌کنند.
نکات کلیدی:
استفاده صحیح از فن‌های فشار مثبت نیازمند آموزش و تجربه است.
محل قرارگیری و زاویه فن‌ها باید به دقت انتخاب شود تا جریان هوا به درستی هدایت شود.
ظرفیت و قدرت فن‌ها باید متناسب با اندازه و نوع ساختمان انتخاب شود.
فن فشار مثبت در چه ساختمان هایی الزامی است ؟
فن‌های فشار مثبت، به ویژه در مواقع آتش‌سوزی، نقش حیاتی در حفظ ایمنی ساختمان‌ها و ساکنین آن‌ها ایفا می‌کنند. به همین دلیل، نصب این سیستم در برخی از ساختمان‌ها الزامی است. در اینجا به برخی از مهم‌ترین این ساختمان‌ها اشاره می‌کنیم:
1. ساختمان‌های بلندمرتبه:
طبق قوانین و مقررات آتش‌نشانی، ساختمان‌هایی که ارتفاع آن‌ها بیش از 23 متر یا 6 طبقه است، ملزم به نصب سیستم فشار مثبت در راه پله‌ها هستند. این مورد به دلیل اهمیت حفظ مسیرهای فرار در این ساختمان‌ها و جلوگیری از نفوذ دود به راه پله‌ها معمولا در دستورالعمل های سازمان آتش نشانی اجباری است.
2. ساختمان‌های با تراکم جمعیتی بالا:
مراکز خرید و فروشگاه‌های بزرگ
بیمارستان‌ها
مراکز ورزشی و استادیوم‌ها
هتل‌ها
هرچه تعداد افراد ساکن در ساختمان یا کسانی که موقتا به آن مراجعه کردند بیشتر باشد، حفظ مسیرهای فرار و تهویه مناسب در مواقع اضطراری از اهمیت بالاتری برخوردار است.
3. فضاهای بسته و تونل‌ها:
در تونل‌ها، به دلیل محدودیت فضا و عدم وجود تهویه طبیعی، استفاده از فن‌های فشار مثبت برای کنترل دود و تهویه هوا ضروری است.
همچنین در فضاهای بسته بزرگ مانند انبارها و پارکینگ های طبقاتی نیز استفاده از این نوع فن ها بسیار مفید است.
4. ساختمان‌های مسکونی با راه پله‌های داخلی:
ساختمان‌هایی که راه پله‌های داخلی آن‌ها تهویه طبیعی مناسبی ندارند، باید الزامات فشار مثبت پلکان را رعایت کنند.
نکات مهم:
هدف اصلی از نصب فن‌های فشار مثبت، ایجاد یک محیط امن و قابل تنفس در راه پله‌ها و مسیرهای فرار در هنگام آتش‌سوزی است.
نصب و راه‌اندازی این سیستم باید مطابق با استانداردهای ایمنی و توسط متخصصان مجرب انجام شود.
به طور کلی در تمامی ساختمان هایی که حفظ جان انسان ها در اولویت است استفاده از این فن ها ضروری است.
برخی از جزئیات فنی مانند مشخصات دقیق فن‌ها، نوع خروجی‌های دود، و نحوه تنظیم سرعت و حجم هوا، نیاز به دقت بیشتری دارند. توصیه می‌شود به منابع معتبر و کاتالوگ‌های سازندگان مراجعه شود.
دیدگاه خود را بنویسید